Waarom goede voornemens vaak mislukken: "Ik heb het nog geen minuut volgehouden" (2024)

Besef, half januari (lees: de periode waarin de meeste goede voornemens vaak al sneuvelen) komt er alweer aan. Stoppen met roken, meer sporten, gezonder eten, je minder druk maken om dingen, enzovoorts. Iedere jaarwisseling hebben ontzettend veel mensen weer goede voornemens, maar het lijkt vaak alsof het uitloopt op niets. Herkenbaar? Dan ben je zeker niet de enige.

FunX sprak Diggy Rast over zijn goede voornemens voor het nieuwe jaar en de struggles die hij nu alweer heeft om zich daaraan te houden. Om te checken hoe je die voornemens wél kunt volhouden, sprak FunX ook met productiviteitsexpert Iris.

'Barbecuedip ligt nog naast me'

Een van de goede voornemens die Diggy voor dit jaar had – met de nadruk op had - was gezonder eten. Dat bleek moeilijker dan gedacht. "Oudejaarsdag viel op vrijdag, dus ik dacht al meteen van: oké, ik ga 't uitstellen tot maandag en dan ga ik echt beginnen met beter eten. Daar ga je al fout, haha. Nu zitten we een aantal dagen in het nieuwe jaar en ik heb alleen maar slecht getjapt. Je weet wel hoe het gaat met oud en nieuw: overal lekkere en ongezonde hapjes en sh*t. Er blijft altijd van alles over wat je de volgende dagen nog kunt eten. Ik heb net ook weer kipballetjes uit de koelkast gesnackt. Die barbecuedip ligt nog hier naast me op de bank. Dan denk ik van: wie houd ik voor de gek? Ik heb het nog geen minuut volgehouden."

Verleidende kortingscoupon

Volgens Diggy wordt het hem ook niet makkelijk gemaakt om zich aan zijn goede voornemens te houden. "Het is echt moeilijk om discipline te krijgen", zegt hij. "Voordat je het weet gooit iemand weer een kortingscoupon door je brievenbus om online pizza of sushi te bestellen. Dan klinkt sushi misschien niet eens zo ongezond, maar al die gefrituurde onzin die je er nog bij kunt bestellen: daar gaat je voornemen."

Het feit dat Diggy midden in het centrum van Dordrecht woont, helpt ook niet echt mee. De verleiding blijft daardoor groot. "Ik loop de deur uit en ik kan overal eten afhalen. Als ik geen zin heb om de deur uit te gaan en een kapsalon bestel, dan staat die guy binnen vijf minuten voor mijn deur."

Nog meer verleidingen

Helaas voor Diggy zijn er nog meer verleidingen, namelijk zijn vrienden. Veel van zijn vrienden werken namelijk als kok. "Sinds vorig jaar heb ik mezelf voorgenomen om minder rund- en varkensvlees te eten, omdat ik merk dat mijn lichaam daar niet goed op reageert. Met kerst werd ik door een vriend gevraagd om bij hem een achtgangendiner te eten. Als ik dan vraag wat ie heeft gemaakt, antwoordt hij: 'Pancetta dit, stoofvlees dat'. Ik wil dan niet die guy zijn die aan tafel gaat vragen wat er allemaal in het eten zit, dus dan eet ik het maar."

Wanneer ik Diggy vraag hoe hij zich voelt nadat hij gefaald heeft door toch vlees te eten, antwoordt hij met een satisfied stemmetje: "Lekker". We gaan allebei stuk, waarna Diggy z'n verhaal weer vervolgt: "Ik eet pas sinds de afgelopen tijd minder vlees, dus het is dan ook best lastig. Als je het dan weer een keer eet, is het gewoon lekker, klaar. Voor iemand die al sinds z'n kindertijd vegetarisch is, is het natuurlijk easy. Om zoiets er op latere leeftijd in te krijgen, is veel moeilijker. Dat is ook het ding met voornemens: het is gewoon heel moeilijk om van het ene op het andere moment te stoppen met iets."

Diggy met een hamburger in z'n hand.

Muziek maken

Gelukkig lopen niet al zijn voornemens op niets uit. Op de vraag of er nog voornemens zijn waar hij zich wel vaak aan weet te houden, antwoordt Diggy: "Meer muziek maken. Dat is meestal geen probleem." Toch is het een moeilijke tijd om goede voornemens te hebben als muzikant. Zo zijn festivaloptredens, die in de afgelopen twee jaar onmogelijk waren, een belangrijke inkomstenbron voor Diggy's band Het Gezelschap.

Hoe realistisch is het dan om goede voornemens te hebben als het gaat om zijn muzikale carrière? "Uiteindelijk moet je er zelf iets van weten te maken. In het begin had ik zoiets van: het is zo weer voorbij en dan gaan we weer touren. Nu zijn we twee jaar verder en nog steeds niks. Het enige wat we kunnen doen, is keihard werken, in de studio zitten, muziek maken, ons album uitbrengen en hopen op die streams."

'Opnieuw' beginnen

Het verhaal van Diggy over het niet halen van zijn voornemens is waarschijnlijk herkenbaar voor velen. Daarom wilde ik voor eens en altijd weten hoe je goede voornemens nu wél een keer behaalt. Daarom nam ik contact op met productiviteitsexpert Iris en vroeg ik haar meteen waarom men vaak de drang heeft om precies op 1 januari te beginnen met goede voornemens. "We krijgen door de jaarwisseling vaak het gevoel dat we 'opnieuw' kunnen beginnen", zegt Iris. "Ook de maandag is daar een goed voorbeeld van, als begin van de nieuwe week. Het is op zich een logisch gevoel, maar in feite werkt het gewoon niet zo. Je kunt iedere dag van het jaar beginnen met goede voornemens. Het is simpelweg niet zo dat je de oude jij op 31 december achterlaat en meteen begint met een schone lei."

Iris

Te veel tegelijk

Waar gaat het dan allemaal fout? Waarom is het zo moeilijk om goede voornemens vol te houden? "We willen vaak heel veel: meteen het perfecte lichaam, meteen stoppen met roken of meteen veel geld verdienen. We willen veel tegelijk en dat helpt meestal niet", vertelt Iris. Als het aan haar ligt, doe je er goed aan om het te houden op maximaal drie goede voornemens waar je rustig naartoe kunt werken.

Niet meteen in de zesde versnelling starten: dat is de key. Iris vertelt waarom: "Vaak zitten er aan een einddoel meerdere gewoontes vast die in je systeem moeten komen. Als ik een marathon wil lopen, moet ik trainen, gezond eten en ervoor zorgen dat ik fit ben. Dat zijn veel dingen waar je rekening mee moet houden. Als je dan met tien goede voornemens of doelen komt, dan heb je ook nog met nieuwe gewoontes te maken waar je eerst aan moet wennen. Dat is gewoon te veel."

Negatieve formuleringen

Uit haar ervaringen als productiviteitsexpert merkt Iris dat de goede voornemens van de mensen die zij helpt vaak te maken hebben met het stoppen van negatieve gewoonten. "Daardoor formuleren we het vaak ook negatief. Zo van: 'Ik ga niet meer roken of drinken' of 'Ik wil niet meer ongezond eten'. Dat werkt niet motiverend. Bij jongeren zie je vaak ook dat ze dingen doen voor een ander. Denk aan dingen zoals: 'Mijn moeder wil dat ik mijn kamer opruim, dus vanaf 1 januari ga ik elke week mijn kamer opruimen'. Dan doe je het niet vanuit jezelf."

Kleine successen

Er komt dus veel meer bij kijken dan vaak gedacht wordt. Alleen het opschrijven of uitspreken van een goed voornemen en dan hopen dat je er komt, is niet genoeg. "Als je je goede voornemens wilt halen, heb je ook echt een plan van actie nodig", zegt Iris. "Doordat mensen vaak heel veel willen, wordt er vergeten dat er tussenstapjes genomen moeten worden. De focus op kleine stappen is ontzettend belangrijk. Als je die plant en concreet maakt, is de kans groter dat je die stapjes behaalt. Dat zijn dan eigenlijk hele kleine successen. Die zorgen er weer voor dat je enthousiast wordt om het weer te gaan doen. Die stimulans hebben wij mensen heel erg nodig. Goed gedrag wordt beloond en dat willen we herhalen. Als het niet lukt om iets te behalen, raken we gedemotiveerd en dat is natuurlijk heel logisch. Als je iets wel behaalt, al is het een heel klein stapje, dan raak je gemotiveerd om een volgend stapje te nemen."

Tips

Een goed begin is het halve werk. Daarom heeft Iris een aantal tips op een rijtje gezet om je goede voornemens in de goede richting te sturen.

❗ Een voorbereidingsfase is belangrijk. Je moet voor jezelf nagaan waarom je een goed voornemen hebt en jezelf afvragen: hoe graag wil je het? Wat ben je bereid om ervoor te doen? Wat brengt het jou als je je doel hebt bereikt? Als de antwoorden op die vragen jou een goed gevoel geven, dan is het waarschijnlijk een goed voornemen. Denk ook na over welke dagelijkse gewoontes je moet leren voor jouw voornemen. Je wilt iets, maar hoe graag wil je het? En wat ben je bereid te doen om daarvoor te doen.

🤩 Zorg ervoor dat je enthousiast wordt van de voornemens die je stelt. Je moet er blij van worden. Voor mij voelt sporten bijvoorbeeld als een verplichting, daarom denk ik na hoe het me wél enthousiast kan maken. Het idee dat sporten voor een gezond en fit lichaam zorgt, maakt me wel enthousiast. Het positief formuleren van je voornemens is daarbij een belangrijke stap. Zeg bijvoorbeeld niet 'minder op de bank liggen', maar 'meer wandelen'.

✏️ Schrijf je voornemen en de antwoorden op vragen als 'Waarom doe je dit?' en 'Wat brengt het jou?' op post-its en plak die dan op een plek waar je ze kunt zien. Laat het duidelijk voor je zijn en herinner jezelf er iedere dag aan. Want als het ergens in een boekje onderop de stapel verdwijnt, hoe blijf je er dan mee bezig?

🤏 Maak je voornemen kleiner en concreter. Stel dat je beter wilt leren plannen, bedenk dan voor jezelf hoe dat eruit gaat zien en wat het beste voor je werkt. Wil je iedere zondag een weekplanning maken? Of ga je iedere dag als je opstaat een dagplanning maken? En vind je je mobiel prima als agenda of ga je toch voor een papieren agenda? Door het concreter te maken, wordt het duidelijker en gemakkelijker om dat voornemen om te zetten in actie.

✅ Kijk naar de positieve gewoontes die je al hebt en pas je goede voornemens daar rustig op aan. Stel dat je het nieuwe voornemen hebt om vier keer per week naar de sportschool te gaan, terwijl je normaal gesproken nooit gaat. Dat is een hele grote gedragsverandering. De kans op falen is dan ook een stuk groter. Kijk daarom naar wat je al doet. Als je bijvoorbeeld regelmatig naar buiten gaat om te wandelen, is het misschien een beter idee om te beginnen met twee keer in de week hardlopen. Dat verschil is dan minder groot. Ga niet van 1 naar 100, maar van 1 naar 10.

👭🏻 Zoek een accountability buddy, oftewel iemand die je aanmoedigt om toegewijd te blijven wat betreft je doelen en voornemens. Vraag bijvoorbeeld aan je broer om je iedere zondagavond te vragen om even naar je weekplanning te kijken of kies een vriendin uit met wie je samen naar de gym kunt gaan. Het werkt als een soort stok achter de deur. Dat is altijd goed. Het zorgt er vaak voor dat je dingen sneller omzet in actie.

☝️ Anticipeer en bereid je voor op falen. De kans is namelijk groot dat iets je een keer niet lukt. Hoe ga je er dan mee om? Maak een gameplan voor jezelf. Wat als je het voornemen hebt om drie gezonde maaltijden per dag te eten en dat een keer niet lukt? Denk na wat dan je planning wordt. Je kunt bijvoorbeeld je goede voornemen de volgende dag weer oppakken of het een week laten gaan. Denk daarover na.